Η εισαγωγή του συναινετικού διαζυγίου στην Κύπρο σηματοδοτεί μια σημαντική μεταβολή στο πεδίο του οικογενειακού μας δικαίου, αντικατοπτρίζοντας τον εκσυγχρονισμό του νομικού μας συστήματος που εναρμονίζεται με τις σύγχρονες κοινωνικές ανάγκες. Η αλλαγή αυτή είναι ιδιαίτερα αξιοσημείωτη, καθώς εισάγει μια πιο συναινετική και αποτελεσματική προσέγγιση για τη λύση ενός γάμου, μετριάζοντας ενδεχομένως τη συναισθηματική και οικονομική επιβάρυνση που συχνά συνδέεται με τις παραδοσιακές διαδικασίες διαζυγίου.
Το Δεκέμβριο του 2022, η Βουλή των Αντιπροσώπων της Κύπρου ενέκρινε μια σημαντική τροποποίηση του νόμου περί διαζυγίου, θεσπίζοντας το συναινετικό διαζύγιο. Η νέα αυτή διάταξη επιτρέπει στους συζύγους να υποβάλουν από κοινού αίτηση διαζυγίου, εξαλείφοντας την ανάγκη να στραφεί ο ένας σύζυγος κατά του άλλου – μια διαδικασία που συχνά όξυνε τις αντιπαραθέσεις και δυσχέραινε τις σχέσεις μετά το διαζύγιο, ιδίως σε περιπτώσεις που εμπλέκονται παιδιά. Η επιλογή του συναινετικού διαζυγίου ενισχύει τον παιδοκεντρικό χαρακτήρα του νόμου και επιταχύνει τις διαδικασίες, εξοικονομώντας δικαστικό χρόνο και πόρους.
Η καινοτομία αυτή ήταν απαραίτητη για τον εκσυγχρονισμό του νόμου, παρέχοντας στους πολίτες τη δυνατότητα να χωρίζουν συναινετικά χωρίς την ανάγκη εκτενούς νομικής εκπροσώπησης και υψηλού κόστους. Είναι σημαντικό να επισημανθεί ότι, ενώ αυτή η νέα επιλογή είναι πλέον διαθέσιμη, οι υφιστάμενοι λόγοι διαζυγίου στην Κύπρο παραμένουν σε ισχύ, παρέχοντας ευελιξία στην αντιμετώπιση ποικίλων συζυγικών καταστάσεων.
Μία από τις πλέον καινοτόμες πτυχές του νέου νόμου είναι η μειωμένη περίοδος αναμονής για την υποβολή συναινετικού διαζυγίου. Τα ζευγάρια μπορούν πλέον να κινήσουν τη διαδικασία μετά από μόλις έξι μήνες γάμου, μια σημαντική μείωση σε σύγκριση με τις προηγούμενες απαιτήσεις. Η αλλαγή αυτή αναγνωρίζει την πραγματικότητα ότι ορισμένοι γάμοι ενδέχεται να κλονιστούν ανεπανόρθωτα σε πρώιμο στάδιο και παρέχει μια νομική οδό για μια ταχεία και αμοιβαία συμφωνημένη λύση.
Είναι καίριας σημασίας να κατανοηθούν οι προϋποθέσεις για διαζύγιο στην Κύπρο. Για την κατάθεση οποιουδήποτε τύπου διαζυγίου στα Οικογενειακά Δικαστήρια της Κύπρου, ένας εκ των συζύγων πρέπει να διαμένει αδιαλείπτως στην Κυπριακή Δημοκρατία για περίοδο 3 μηνών. Αξιοσημείωτο είναι ότι τα ζευγάρια που τέλεσαν το γάμο τους στο εξωτερικό δεν αποκλείονται από την υποβολή αίτησης διαζυγίου στην Κύπρο, εφόσον πληρούν αυτή την προϋπόθεση διαμονής.
Ειδικά για το συναινετικό διαζύγιο, ισχύουν πρόσθετες προϋποθέσεις. Το ζευγάρι πρέπει να έχει συμπληρώσει τουλάχιστον έξι μήνες έγγαμου βίου, και εάν υπάρχουν ανήλικα τέκνα, πρέπει είτε να έχουν ήδη ρυθμίσει είτε να βρίσκονται στη διαδικασία αμοιβαίας συμφωνίας για θέματα που αφορούν τη γονική μέριμνα και την επικοινωνία. Αυτό αναφέρεται στη «Διαταγή Γονικής Μέριμνας» και στη «Διαταγή Επικοινωνίας» αντίστοιχα. Η απαίτηση αυτή υπογραμμίζει την παιδοκεντρική προσέγγιση του νόμου, παροτρύνοντας τους γονείς να θέσουν σε προτεραιότητα τις ανάγκες των παιδιών τους και να καταλήξουν σε συμφωνίες για κρίσιμα ζητήματα πριν από την οριστικοποίηση του διαζυγίου. Ενώ η νέα διαδικασία αποσκοπεί στην αποτελεσματικότητα, διατηρεί την έμφαση στη δέουσα επιμέλεια, ιδίως όσον αφορά την ευημερία των παιδιών και τη δίκαιη επίλυση των οικονομικών ζητημάτων.
27.-(1) Γάμος δύναται να λυθεί με δικαστική απόφαση από Δικαστήριο, κατόπιν καταχώρισης αγωγής διαζυγίου για τους ακόλουθους λόγους:
(α) Όταν οι μεταξύ των συζύγων σχέσεις έχουν κλονισθεί ισχυρά για λόγο ο οποίος αφορά το πρόσωπο του εναγομένου ή και των δύο (2) συζύγων σε τέτοιο βαθμό, ώστε βάσιμα να είναι αφόρητη η εξακολούθηση της έγγαμης σχέσης για τον ενάγοντα:
Νοείται ότι, εκτός εάν ο εναγόμενος αποδείξει το αντίθετο, οι σχέσεις μεταξύ των συζύγων τεκμαίρεται ότι έχουν κλονισθεί και είναι αφόρητη για τον ενάγοντα η εξακολούθηση της έγγαμης σχέσης για λόγο ο οποίος αφορά το πρόσωπο του εναγόμενου σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου (α) του εδαφίου (1), σε περίπτωση διγαμίας, μοιχείας ή εγκατάλειψης του ενάγοντα, ή επιβουλής της ζωής του από τον εναγόμενο ή άσκησης βίας εναντίον του ή εναντίον τέκνου από τον εναγόμενο, κατά την έννοια που αποδίδεται στον όρο “βία” από τις διατάξεις του περί Βίας στην Οικογένεια (Πρόληψη και Προστασία Θυμάτων) Νόμου∙
(β) όταν οι μεταξύ των συζύγων σχέσεις έχουν αμάχητα κλονισθεί λόγω του ότι βρίσκονται σε διάσταση επί δύο (2) τουλάχιστον χρόνια:
Νοείται ότι, η συμπλήρωση του προβλεπόμενου χρόνου διάστασης δεν εμποδίζεται από μικρές διακοπές οι οποίες έγιναν ως προσπάθεια αποκατάστασης των σχέσεων ανάμεσα στους συζύγους και οι οποίες στο σύνολό τους δεν υπερβαίνουν τους τρεις (3) μήνες·
(γ) όταν οι μεταξύ των συζύγων σχέσεις έχουν αμάχητα κλονισθεί λόγω του ότι οι σύζυγοι με ελεύθερη και ανεπηρέαστη βούληση συναινούν από κοινού όπως ο γάμος τους λυθεί με αίτηση για συναινετική λύση του γάμου:
Νοείται ότι, η αίτηση δύναται να καταχωρισθεί από κοινού ή από τον ένα εκ των δύο (2) συζύγων τουλάχιστον έξι (6) μήνες μετά από την τέλεση του γάμου:
Νοείται περαιτέρω ότι, η συναίνεση των συζύγων δηλώνεται ενώπιον του Δικαστηρίου:
Νοείται έτι περαιτέρω ότι, σε περίπτωση κατά την οποία υπάρχουν ανήλικα τέκνα, το Δικαστήριο εκδίδει απόφαση για λύση του γάμου κατά την εν λόγω συνεδρία, εφόσον οι σύζυγοι έχουν καταχωρίσει στο Δικαστήριο αντίγραφο της δικαστικής απόφασης, η οποία ρυθμίζει ζητήματα επιμέλειας τέκνων ή επικοινωνίας με αυτά, ή αίτηση με την οποία ζητείται από το Δικαστήριο η έκδοση εκ συμφώνου απόφασης για τα εν λόγω ζητήματα, η οποία και εκδίδεται στην ίδια συνεδρία·
(δ) λόγω αλλαγής φύλου του εναγόμενου ή του ενάγοντα· και
(ε) λόγω αφάνειας του άλλου συζύγου.
(2) Ο θάνατος του ενός εκ των δύο (2) συζύγων επιφέρει λύση του γάμου.
Άρθρο 27 (Λόγοι Διαζυγίου) του o περί Γάμου Νόμος του 2003 (ν. 104(I)/2003)
Ως νομικοί, ο ρόλος μας έχει διευρυνθεί ώστε να περιλαμβάνει ένα ευρύτερο φάσμα προσεγγίσεων στις διαδικασίες διαζυγίου. Ενώ οι παραδοσιακές μέθοδοι επίλυσης των διαφορών μέσω δικαστικών αγώνων παραμένουν διαθέσιμες, η εισαγωγή του συναινετικού διαζυγίου προσφέρει νέες προοπτικές στα ζευγάρια που επιδιώκουν έναν πιο συναινετικό χωρισμό. Ένας δεοντολογικά ορθός δικηγόρος οφείλει, προτού ξεκινήσει τις προετοιμασίες για αντιδικία ενώπιον δικαστηρίου, να διερευνήσει όλες τις διαθέσιμες επιλογές με τους πελάτες του. Η προσέγγιση αυτή όχι μόνο εναρμονίζεται με το πνεύμα της νέας νομοθεσίας, αλλά έχει επίσης τη δυνατότητα να εξοικονομήσει στα ζευγάρια σημαντικούς οικονομικούς πόρους και να μετριάσει το συναισθηματικό φόρτο. Καθοδηγώντας τους πελάτες μας μέσα από πιο συνεργατικές διαδικασίες, όπου ενδείκνυται, μπορούμε να διευκολύνουμε τις συζητήσεις που ενδέχεται να οδηγήσουν σε αμοιβαία επωφελείς συμφωνίες. Η μεταβολή αυτή μας προκαλεί να ενισχύσουμε τις δεξιότητές μας στην επίλυση διαφορών και τη διαπραγμάτευση, προάγοντας ένα περιβάλλον όπου τα ζευγάρια μπορούν να συνεργαστούν για την εξεύρεση λύσεων. Εν τέλει, η εστίασή μας θα πρέπει να είναι η υποστήριξη των πελατών μας στη διαχείριση πολύπλοκων συναισθηματικών και πρακτικών ζητημάτων με τον πλέον εποικοδομητικό τρόπο… και προς το υπέρτατο συμφέρον των τυχόν εμπλεκόμενων παιδιών.
Για εξειδικευμένη νομική καθοδήγηση σε θέματα διαζυγίου και οικογενειακού δικαίου, το Δικηγορικό Γραφείο Παναγιώτη Γιαννaκά είναι στη διάθεσή σας. Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μου για περισσότερες πληροφορίες, διευθετήστε ένα ραντεβού για προσωπική συμβουλευτική, ή επικοινωνήστε άμεσα μαζί μας μέσω WhatsApp για μια γρήγορη και διακριτική συνομιλία.
