Παρατηρώντας το Διεθνές Φορολογικό Δίκαιο, διαπιστώνουμε έναν υπερβάλλοντα ζήλο μόνο στον τομέα της αποφυγής της διπλής φορολόγησης του ίδιου υποκειμένου, παρόλο που η επιχειρηματική πραγματικότητα μανιωδώς σφυρηλατεί μια άλλη σειρά από ζητήματα που χρίζουν άμεσης διευθέτησης, όπως η φοροδιαφυγή ή η ακαταλληλότητα απαρχαιωμένων εθνικών νόμων. Ο συγγραφέας επιδιώκει να αναδείξει ότι, αν και οι κύριοι διεθνείς φορολογικοί κανονισμοί τυπικά επικεντρώνονται στην αποφυγή της διπλής φορολογίας, ωστόσο, σε ένα δεύτερο επίπεδο, οι κανόνες αυτοί πραγματεύονται ιδιαίτερα πολύπλοκα οικονομικά φαινόμενα και, με τη δέουσα πολιτική βούληση, το τωρινό πλαίσιο είναι ικανό να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις των καιρών μας.
Το βασικότερο ζήτημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί, μιλώντας για Διεθνές Φορολογικό Δίκαιο, δεν είναι άλλο από το ζήτημα της ταξινόμησης. Μια εύκολη και μάλλον απλοποιημένη απάντηση είναι ότι πρόκειται για μια «εξειδικευμένη κατηγοριοποίηση», που εξυπηρετεί κυρίως ερευνητικούς και ακαδημαϊκούς σκοπούς, ενώ το εγχείρημα της οριοθέτησης συμβάλλει και στην ιστορική πλαισίωση που είναι απαραίτητη για την αναζήτηση ερμηνειών όρων και θεωριών. Υπάρχουν, λόγου χάρη, απτά παραδείγματα, τα οποία μαρτυρούν ότι η εξέλιξη του Δικαίου αυτού δεν ακολούθησε την παραδοσιακή συστημική και αναμενόμενη εξέλιξη των Δικαίων. Ακαδημαϊκοί και διπλωμάτες έχουν τονίσει μια σειρά από θεμελιακές αδυναμίες και, παρόλα αυτά, κάθε διαδικασία εξέλιξης φαίνεται να αδιαφορεί ή να τις λύνει αναποτελεσματικά. Εξάλλου, ακόμη και σήμερα, το να απαντηθεί ένα απλό ερώτημα, όπως το από πού πηγάζει η ισχύς του, δεν είναι καθόλου εύκολο.
Η ιδιαίτερη μορφή και φύση του Δικαίου αυτού έχει ήδη απασχολήσει ακαδημαϊκούς σχολιαστές. Μία από αυτές τους τις παρατηρήσεις, η οποία επιλέχθηκε να αναδειχθεί είναι ότι συχνά παρουσιάζουν το σύνολο των υπό εξέταση κανόνων ως ένα «προϊόν δικτύου». Με αυτό τον τρόπο επιδιώκει να μας εξηγήσει ότι η περαιτέρω ανάπτυξη του Διεθνούς Φορολογικού Δικαίου θα έπεται της αύξησης της χρησιμότητάς του.
Σε μια πρόχειρη απαρίθμηση των σημαντικών διεθνών επιχειρηματικών γεγονότων που έλαβαν χώρα, π.χ. από το 2010, η πιο χαρακτηριστική περίπτωση ότι είναι η περίπτωση της ΙΚΕΑ, που, με όχημα εταιρικούς σχηματισμούς in group structure και με πρόσχημα τα δικαιώματα έναντι των σχεδίων των επίπλων, καταλόγων, brand name κ.τ.λ., μεταφέρει ένα μεγάλο μέρος της προστιθεμένης αξίας που δημιουργείται στα 300 τοπικά καταστήματα στα κράτη-μέλη, σε δύο «secret foundation» στην Ολλανδία και το Λουξεμβούργο, με αποτέλεσμα να αποδοθούν σημαντικά λιγότεροι φόροι, αφού η Ολλανδία δεν φορολογεί τις εισπράξεις μερισμάτων και δικαιωμάτων από πηγή εκτός της επικράτειάς της. Όμοια, ότι τον Ιούνιο του 2013 ο Προέδρος Barack Obama άσκησε βέτο στην υπ’ αριθμόν 337-794 απόφαση του φορέα «United State International Trade Commission» αναφορικά με την απαγόρευση κυκλοφορίας συσκευών iPhone και iPad καθώς παραβίαζαν πατέντες υπέρ της Κορεάτικης Samsung. Το σχόλιο από πλευράς της κυβέρνησης και δια στόματος του κου Michael Froman ήταν ότι η απόφαση εν μέρει λήφθηκε επειδή επηρέαζε τις συνθήκες ανταγωνισμού της οικονομίας της Αμερικής και είχε επίδραση στους Αμερικανούς καταναλωτές. Το σχόλιο της Apple ήταν χαρακτηριστικό, «We applaud the Administration for standing up for innovation in this landmark case».
Επομένως η μεγαλύτερη πρόκληση που πρέπει να αντιμετωπιστεί είναι η εξεύρεση της αναγκαίας πειθούς που θα πρέπει να επιδειχθεί ώστε χώρες με αυξημένους φορολογικούς συντελεστές να έχουν ενδιαφέρον να συνομολογούν με χώρες χαμηλότερων συντελεστών Διεθνείς Συνθήκες Αποφυγής Διπλής Φορολογίας. Η τάση είναι πρωτίστως οι χώρες με αυξημένες φορολογικές απαιτήσεις να υπογράφουν μεταξύ τους τέτοιες συνθήκες, κάτι το οποίο δεν θα πρέπει να μας εκπλήσσει. Μια πολιτεία με αυξημένους φορολογικούς συντελεστές σαφώς και δεν θέλει να παρέχει διευκολύνσεις κατά την άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας σε μέρη με ευνοϊκότερες φορολογικές συνθήκες, είναι σαν να τους ενθαρρύνει στην έμφυτη αποστροφή τους για φορολογία.
Η καλειδοσκοπική πραγματικότητα και η ισορροπία πολιτικών και εθνικών συμφερόντων καθιστούν μοναδική διέξοδο ένα σύστημα ή ένα δίκτυο από διακρατικές «Συνθήκες Αποφυγής Διπλής Φορολογίας».
@HeinOnline ● @ENTHA ● @Academia
