O Δρ Chang Ha-Joon στο έργο του «23 Αλήθειες που δεν μας λένε για τον Καπιταλισμό» αναπτύσσει το επιχείρημα ότι η Κυβέρνηση ως Επιχειρηματίας (και ως Επιχειρηματικός παράγοντας) διαθέτει ένα πλεονεκτήματα, το οποίο εκ των πραγμάτων κανένας ιδιώτης επιχειρηματίας δεν διαθέτει. Πρόκειται για την αρετή της υπομονής και επιμονής. Αν θυμάμαι ορθά επικαλείται την περίπτωση της LG. Η Διοίκηση εκείνη την εποχή ήθελε να καταπιαστούν, ως Εταιρεία, με την παραγωγή κλωστών αλλά Κυβερνητικοί αξιωματικοί τελικά παρεμβαίνουν και πείθουν τη διοίκηση να ασχοληθεί με τα καλώδια-κυκλώματα. Μια τέτοια περίπτωση είναι και η επένδυση της Τουρκίας ως προς τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα (TOGG). Μπορεί να έχει αποκτήσει μια μερική τεχνογνωσία καθώς πολλές δυτικές αυτοκινητοβιομηχανίες είχαν εργοστάσια κατασκευής και συναρμολόγησης στην Τουρκία, αλλά η TOGG δεν παύει στο μεγαλύτερο της μέρος να είναι όραμα εθνικής στρατηγικής (link). Το ηλεκτρονικό αυτοκίνητο εκτός όλων των άλλων, είναι και οι αλγόριθμοι, η τεχνητή νοημοσύνη, τα «τσιπάκια» και γενικά η «ψηφιακή τεχνολογία». Χαρακτηριστικό ότι η Mercedes Benz δυσκολεύεται στον κλάδο αυτό, ενώ ο Elon Musk όπου θεωρητικά είχε πολύ μικρή εμπειρία στη μηχανική, παρόλα αυτά είχε μια αξιοζήλευτη γενική πορεία.
Είμαι της γνώμης ότι ακριβώς σε αυτό το μήκος-κύματος θα πρέπει να τοποθετηθεί και η «τριάδα» China – Shenzhen – Hong Kong. Μπορεί να μην πέρασε πολύς καιρός από την αποαποικιοποίηση του Hong Kong και εν μέρει τα όσα συμβαίνουν να αποδοθούν στο ασταθές και μη ώριμο πλαίσιο που περιβάλλει το Hong Kong, αλλά αν η Κίνα δεν είχε επενδύσει και δεόντως δεν είχε επιμεληθεί την εμπορική ζώνη Σεντσέν, δεν θα είχε τη διπλωματική διάθεση να ανοίξει το εθνικό μέτωπο Hong Kong. Ισχυρίζομαι ότι την διάθεση αυτή τη άντλησε από την επιτυχία του πειράματος Shenzhen.
Στην Ελλάδα, για παράδειγμα, για χρόνια έχουμε το Corallia. Το οποίο προφανώς λόγω της γλυκανάλατης και χλιαρής εθνικής/κεντρικής φροντίδα που έτυχε, δεν έχει καταφέρει να αναδείξει ολοκληρωμένα, ουσιώδη και λειτουργικά προϊόντα. Σε ένα αντίθετο μήκος κύματος κινείται η ΕΕ, που όταν συνειδητοποίησε ότι έχει «φορολογικές διαρροές», άρχισε να επιβάλλει «αναδρομικά πρόστιμα» και γενικότερα επιδόθηκε σε κινήσεις πανικού και αυστηρότητας. Εκ του αποτελέσματος θαρρώ ότι όλοι μας λίγο πολύ υποψιαζόμαστε ότι τόσο η χλιαρή στάση της Ελλάδας, όσο και η «αυστηρή» στάση της ΕΕ, δεν είναι καθόλου αποτελεσματικές.
Δεν είναι μόνο θέμα αντιπαλότητας και ανταγωνιστικότητας, δεν είναι μόνο θέμα εγωισμού και απόκτησης ενός μεριδίου στην παγκόσμια πίτα του εμπορίου. Αναρωτιέμαι πόσο μακριά είναι ο σχηματισμός …ιδιωτικών (;) regimes – και αν όχι με νομική ισχύ, με πρακτική ισχύ. Από τη μεριά έχουμε π.χ. τις υπηρεσίες compliance (πολλές φορές και με εντελώς αυτοματοποιημένο τρόπο) και από την άλλη τα ιδιαίτερα πλέγματα outsourcing δραστηριοτήτων (π.χ. ένας έμπορος μπορεί να αναθέσει ακόμη και την τιμολόγηση και/ή τα logistics π.χ. στην Amazon). Για αυτούς τους λόγους, αν η φορολογία εισοδήματος είναι 12% ή 30% καταλήγει να είναι τετριμμένο ζήτημα, το οποίο επιλύεται με τυποποιημένες αναπροσαρμογές και διευθετήσεις ή θα το επωμιστεί ο τελευταίος κρίκος της αλυσίδας (και ο πιο αδύναμος). Το ίδιο και για πιο πολύπλοκα ζητήματα, αν π.χ. στην Ελλάδα ένα κατάστημα χρειάζεται 4 περισσότερες πιστοποιήσεις σε σύγκριση με μια αποθήκη.
Κάποτε πίστευα ότι ο αυτοσκοπός της ΕΕ είναι να μιμηθεί τις καλύτερες τεχνικές εμπορίου αλλά και ότι θα εφεύρει άλλες τόσες. Τελικά νιώθω ότι εφευρίσκει ευφάνταστα κωλύματα για να συνεχίζει το χαρακτηριστικό της στρουθοκαμηλισμό.
Η Ελλάδα, ο Ελληνισμός θα πρέπει να εμφορείται από μεγάλα οράματα (ή ακόμη καλύτερα να αποτελέσει μόνο του) όπως η Shenzhen και η TOGG. Το εμπόριο και η οικονομία του 2030 θα είναι ιδιαίτερα διαφορετικά από το εμπόριο και την οικονομία του 2020. Αν δεν παιδευτούμε (έστω και αποτυχημένα) σε αυτό που διαμορφώνεται, τότε η καλύτερη μοίρα μας το 2030 θα είναι …τα καθρεφτάκια.
Με λίγα λόγια, αν οι απανταχού εθνικές φωνές δεν θα καταλαμβάνουν όλα ανεξαιρέτως τα έδρανα των διεθνών forum και lobby, τότε αυτός ο ανεκμετάλλευτος χώρος θα καταληφθεί από ιδιαίτερα συμφέροντα με πρωτόγνωρα πέπλα.
