Η υπόθεση αφορά την ερμηνεία της Οδηγίας 2014/59/EU και το οικείο πλαίσιο για την ανάκαμψη και την εξυγίανση πιστωτικών ιδρυμάτων και επιχειρήσεων επενδύσεων (στο εξής «EBRRD»). Η εν λόγω Οδηγία απαιτούσε από τα κράτη-μέλη να αποδώσουν στις αρμόδιες εθνικές αρχές εξυγίανσης, την απαραίτητη εξουσία ώστε να δημιουργήσουν τα κατάλληλα εργαλεία εξυγίανσης του τραπεζικού κλάδου ή μεμονωμένων τραπεζών. Ένα τέτοιο εργαλείο ήταν η δυνατότητα δημιουργίας «Μεταβατικών Ινστιτούτων», στα οποία εκάστοτε Κεντρική Τράπεζα κράτους-μέλους θα μπορούσε να μεταβιβάζει πάγια, δικαιώματα και λοιπές ενοχές ή υποχρεώσεις, ενός μη βιώσιμου τραπεζικού ιδρύματος.
Τον Ιούνη του 2014, η επενδυτική εταιρεία Oak Finance Luxembourg SA, συμβλήθηκε με την πορτογαλική τράπεζα BES για την χορήγηση μιας δανειακής διευκόλυνσης. Επιλέχθηκε το Αγγλικό Δίκαιο ως εφαρμοστέο δίκαιο για την επίλυση διενέξεων σχετιζόμενες με την εν λόγω σύμβαση, ενώ αρμόδια δικαστήρια ορίστηκαν κατά αποκλειστικότητα τα βρετανικά. Λίγο μετά την είσπραξη του δανείου, διαφάνηκε ότι η Τράπεζα BES βιώνει σοβαρά οικονομικά προβλήματα. Για αυτό το λόγο η Κεντρική Τράπεζα της Πορτογαλίας ενεργοποίησε τον μηχανισμό του «Μεταβατικού Ινστιτούτου», ώστε να προστατευτούν οι καταθέτες από μια ενδεχόμενη χρεοκοπία.
Σε απόφαση της τον Αύγουστο του 2014, η Κεντρική Τράπεζα της Πορτογαλίας υποχρέωσε την BES να μεταφέρει όλα τα πάγια και όλες τις υποχρεώσεις στο «Μεταβατικό Ινστιτούτο», επ΄ ονόματι Novo Banco SA. Στο παράρτημα 2Α της ίδιας απόφασης εμπεριέχονταν ο ισολογισμός των στοιχείων που θα μεταφέρονταν, και στον οποίο ισολογισμό, αν και δεν υπήρχε ρητή αναφορά στο συγκεκριμένο συμβαλλόμενο μέρος, Oak Finance Luxembourg SA, η εν λόγω οφειλή συγκαταλέγονταν στα συνολικά αθροίσματα των δανείων, τα οποία θα μεταφέρονταν στο νέα οντότητα.
Βάσει, ωστόσο, του Τραπεζικού Νόμου της Πορτογαλίας, καμία υποχρέωση δεν μεταφέρεται από το υπό εξυγίανση τραπεζικό ίδρυμα, αν η υποχρέωση ανήκει σε πρόσωπο που ελέγχει περισσότερο από το 2% του εν λόγω τραπεζικού ιδρύματος. Σύμφωνα με τα επίδικα περιστατικά, η Oak, φέρεται να λειτουργούσε για λογαριασμό της Goldman Sachs International, η οποία και ήταν μέτοχος της BES, με ποσοστό μεγαλύτερο του 2%.
Με μια δεύτερη απόφαση κατά τον Δεκέμβριο του 2014, η Κεντρική Τράπεζα της Πορτογαλίας, επανέλαβε τις πρόνοιες του εθνικού νόμου και διευκρίνισε ότι οι υποχρεώσεις της Oak ουδέποτε μεταφερθήκαν στο νέο μεταβατικό ίδρυμα. Μάλιστα η εν λόγω απόφαση του Δεκέμβρη, και τουλάχιστον μέχρι της εκφώνηση της παρούσας απόφασης, αποτελούσε αντικείμενο εθνικών διοικητικών ενδίκων διαδικασιών.
Πρωτόδικα, το Δικαστήριο, βασιζόμενο στο άρθρο 66 της EBRRD και στη απόφαση του Αυγούστου, έκρινε ότι η υποχρέωση της Oak είχε μεταφερθεί στο «Μεταβατικό Ινστιτούτο», Novo Banco SΑ. Το μεταβατικό αυτό ινστιτούτο άσκησε έφεση, ισχυριζόμενο πως βάσει του άρθρου 3 της Οδηγία 2001/24/ΕΚ, το πρωτόδικο δικαστήριο ήταν υποχρεωμένο να εκλάβει την απόφαση του Δεκέμβριου ως το ισχύον δίκαιο του κράτους-προέλευσης και άρα να εκδώσει μια αρνητική απάντηση αναφορικά με το αν τα επίδικα πόσα έχουν μεταφερθεί στο «Μεταβατικό Ινστιτούτο».
Ο Δικαστής του εφετείου, Lord Sumption απορρίπτει την έφεση. Διακρίνει ότι οι περιπτώσεις εξυγιάνσεις που υπάγονται στο επίδικο ενωσιακό ρυθμιστικό πλαίσιο, διακρίνονται από το στοιχείο της κατεπείγουσας ανάληψης δράσης και για αυτό οι εκάστοτε διαδικασίες θα πρέπει να ερμηνεύονται ως ενιαία διεργασία της χώρα προέλευσης και οι πιστωτές ενός άλλου κράτους μέλους θα πρέπει να αντιμετωπίζονται όπως οι πιστωτές της πρώτης χώρας. Διατυπώνει ότι ανεξαρτήτως της πραγματικής νομικής ερμηνείας, της υφής και των λοιπών χαρακτηριστικών της απόφασης του Δεκέμβρη, από την στιγμή που η συγκεκριμένη απόφαση δεν έχει παραμεριστεί ή ανατραπεί και μέχρι ότου αυτή παραμεριστεί ή ανατραπεί, η Novo Banco δεν έχει λάβει ενοχικά δικαιώματα και άρα δεν μπορεί να υπαχθεί στη συμβατική ρήτρα δικαιοδοσίας της επίδικης δανειακής διευκόλυνσης.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Brownlie v. Four Seasons Holdings Inc, [2018] 1 WLR 192, Adams v. National Bank of Greece SA, [1961] AC 255, National Bank of Greece & Athens SA v. Metliss, [1958] AC 509, Goldman Sachs International (Appellant) v. Novo Banco SA (Respondent), [2015] EWHC 2371 (Comm), Guardians of New Zealand Superannuation Fund & Ors v. Novo Banco S.A., [2016] EWCA Civ 1092, LBI hf v. Kepler Capital Markets SA, C-85/12, Kotnik v. Državni Zbor Republike Slovenije, C-526/14, Guaranty Trust of New York v Hannay & Co, [1918] 2 KB 623.
